অসমৰ বিখ্যাত মন্দিৰসমূহ : এক চমু আভাস।
ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলত অৱস্থিত অসমৰ মন্দিৰসমূহ (Temples of Assam) ৰাজ্যখনৰ চহকী সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় ঐতিহ্যৰ প্ৰতীক হিচাপে থিয় দি আছে। গুৱাহাটীৰ নীলাচল পাহাৰৰ ওপৰত অৱস্থিত কামাখ্যা মন্দিৰ কামাখ্যা দেৱীৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত এক বিশিষ্ট তীৰ্থস্থান। ইয়াৰ স্বকীয় গম্বুজ আৰু প্ৰাণৱন্ত ভাস্কৰ্য্যই ভক্ত আৰু পৰ্যটকক একেদৰেই আকৰ্ষণ কৰে। আহোম ৰাজ্যৰ সময়ৰ প্ৰাচীন মন্দিৰ শিৱসাগৰৰ শিৱ দোল ভগৱান শিৱৰ বাবে উচৰ্গিত এক বিশেষ স্থান। অসমৰ সেউজীয়া ভূ-প্ৰকৃতিত আন অসংখ্য মন্দিৰ সিচৰিত হৈ আছে। অসমৰ এই মন্দিৰবোৰ কেৱল প্ৰাৰ্থনাৰ স্থান নহয় ই অসমৰ চহকী আধ্যাত্মিক ঐতিহ্য আৰু সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্যক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।
কামাখ্যা মন্দিৰ (Kamakhya Temple):
কামাখ্যা মন্দিৰ হৈছে অসমৰ গুৱাহাটী (Guwahati)ৰ নীলাচল পাহাৰ (Nilachal Hill)ত অৱস্থিত এটা হিন্দু মন্দিৰ। কামাখ্যা দেৱীৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত এই মন্দিৰটো তান্ত্ৰিক পদ্ধতি (Tantric Practices)ৰ অন্যতম পুৰণি আৰু শ্ৰদ্ধাৰ কেন্দ্ৰ। এই মন্দিৰত দেৱীৰ ঋতুস্ৰাৱ উদযাপন কৰা বাৰ্ষিক উৎসৱ অম্বুবাচী মেলা (Ambubachi Mela) অনুষ্ঠিত হয়। এই মন্দিৰৰ চাৰিওফালে শাক্ত ধৰ্মৰ দহটা মহাবিদ্যা ক্ৰমে কালি (Kali), তাৰা (Tara), ত্ৰিপুৰা সুন্দৰী (Tripura Sundari), ভুৱনেশ্বৰী (Bhuvaneshwari), ভৈৰৱী (Bhairavi), ছিংনামস্তা (Chhinnamasta), ধূমাৱতী (Dhumavati), বগালামুখী (Bagalamukhi), মাটাংগী (Matangi) আৰু কমলাত্মিকা (Kamalatmika) আদিৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত ব্যক্তিগত মন্দিৰ আছে। অষ্টম-নৱম শতিকাত প্ৰথম নিৰ্মাণ কৰা এই মন্দিৰটো বহুবাৰ সংস্কাৰৰ মাজেৰে পাৰ হৈছিল। ইয়াৰ অন্তিম শৈলী নীলাচল (Nilachal) নামেৰে জনাজাত, যিয়ে স্থানীয় স্থাপত্যক প্ৰতিফলিত কৰে।
উমানন্দ মন্দিৰ (Umananda Temple):
উমানন্দ মন্দিৰ হৈছে অসমৰ গুৱাহাটী চহৰৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ মাজত ময়ুৰ দ্বীপত (Peacock Island) অৱস্থিত এটা হিন্দু মন্দিৰ। 1694 চনত আহোম ৰজা গদাধৰ সিংহ (Gadadhar Singha)ৰ দ্বাৰা নিৰ্মাণ কৰা এই মন্দিৰটো ভগৱান শিৱ (Lord Shiva)ৰ প্ৰতি উৎসৰ্গিত। 1897 চনত ভূমিকম্পৰ পিছত এই মন্দিৰটো পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ইয়াক বিশ্বৰ আটাইতকৈ সৰু নদী দ্বীপ (Smallest River Island in the World) বুলিও জনা যায়।
হয়গ্ৰীৱ মাধৱ মন্দিৰ (Hayagriva Madhava Temple):
হয়গ্ৰীৱ মাধৱ মন্দিৰ হৈছে অসমৰ কামৰূপ জিলাৰ হাজোৰ মণিকুট পাহাৰ (Monikut Hill)ত অৱস্থিত এটা হিন্দু মন্দিৰ। ভগৱান বিষ্ণু (Lord Vishnu)ৰ নামত উচৰ্গিত এই মন্দিৰটো 1583 চনত ৰজা ৰঘুদেৱ নাৰায়ণে (King Raghudeva Narayan) নিৰ্মাণ কৰিছিল বুলি ধাৰণা কৰা হয়।
শিৱ দৌল (Siva Dol):
শিৱ দৌল হৈছে অসমৰ শিৱসাগৰ জিলাত অৱস্থিত তিনিটা হিন্দু মন্দিৰৰ এটা দল ৷ এই তিনিটা মন্দিৰ ভগৱান শিৱ (Lord Shiva), ভগৱান বিষ্ণু (Lord Vishnu) আৰু দেৱী দেৱী দুৰ্গা (Goddess Devi Durga)ৰ নামত উচৰ্গা কৰা হৈছে। 1734 চনত আহোম ৰজা স্বৰ্গদেউ শিৱসিংহৰ ৰাণী অম্বিকাই এই মন্দিৰৰ চৌহদ নিৰ্মাণ কৰিছিল।
বশিষ্ঠ মন্দিৰ (Basistha Temple):
বসিষ্ঠ মন্দিৰ অসমৰ গুৱাহাটীত অৱস্থিত এটা শিৱ মন্দিৰ। এই মন্দিৰটো বৈদিক যুগত (Vedic Age) মহামুনি বশিষ্ঠই প্ৰতিষ্ঠা কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। ভগৱান শিৱৰ নামত উচৰ্গা কৰা এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম পূজনীয় মন্দিৰ। নীলাচল স্থাপত্য শৈলীত নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো মেঘালয়ৰ পৰা উৎপত্তি হোৱা এখন নদীৰ পাৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।
ঢেকীয়াখোৱা বৰনামঘৰ (Dhekiakhowa Bornamghar):
ঢেকীয়াখোৱা বৰনামঘৰ অসমৰ যোৰহাট জিলাত অৱস্থিত এটা বিখ্যাত নামঘৰ। এই নামঘৰটো 1528 চনত মাধৱদেৱে (Madhavdeva) প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তেতিয়াই জ্বলোৱা মাটিৰ চাকিটো (Earthen Lamp) অবিৰতভাৱে আজিলৈকে জ্বলি আছে, সেয়ে এই নামঘৰটো বিখ্য়াত।
নেঘেৰিটিং শিৱ দৌল (Negheriting Shiva Doul):
নেঘেৰিটিং শিৱ দৌল হৈছে অসমৰ গোলাঘাট জিলাৰ দেৰগাঁৱ (Dergaon)ত অৱস্থিত এটা শিৱ মন্দিৰ। অষ্টম-নৱম শতিকাত ডিমাছা কছাৰীসকলে (Dimasa Kacharis) প্ৰথমে এই মন্দিৰটো নিৰ্মাণ কৰিছিল। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ বাবে এই মন্দিৰটো ধ্বংস হোৱাৰ পিছত 1765 চনত আহোম ৰজা স্বৰ্গদেউ ৰাজেশ্বৰ সিংহ (Swargadeo Rajeswar Singha)ই পুনৰ নিৰ্মাণ কৰে।
নৱগ্ৰহ মন্দিৰ (Navagraha Temple):
নৱগ্ৰহ মন্দিৰ হৈছে অসমৰ গুৱাহাটীৰ চিত্ৰাচল পাহাৰ (Chitrachal Pahar)ত অৱস্থিত এটা প্ৰাচীন মন্দিৰ। এই মন্দিৰত সূৰ্য্যক ধৰি থকা নটা গ্ৰহৰ শিলালিপি আছে, প্ৰত্যেকেই আকাশী পদাৰ্থৰ প্ৰতীক: সূৰ্য্য (Sun), চন্দ্ৰ (Moon), মংগল (Mars), ৰাহু, শনি (Saturn), কেতু, বৃহস্পতি (Jupiter), বুধ (Mercury) আৰু শুক্ৰ (Venus)।
তিলিংগা মন্দিৰ (Tilinga Mandir):
তিলিংগা মন্দিৰ (Bell Temple) অসমৰ তিনিচুকীয়া জিলাৰ বৰডুবিত অৱস্থিত ভগৱান শিৱ (Lord Shiva)ৰ এক জনপ্ৰিয় মন্দিৰ। এই মন্দিৰটো প্ৰায় ডেৰ শতিকা পুৰণি আৰু বিশ্বাস কৰা হয় যে ভগৱান শিৱৰ ওচৰত প্ৰাৰ্থনা কৰিলে ইচ্ছা পূৰণ হয় আৰু তাৰ পিছত মন্দিৰত এটা ঘণ্টা (Bell) দান কৰিব লাগে।
ভৈৰবী মন্দিৰ (Bhairabi Temple):
ভৈৰবী মন্দিৰ অসমৰ তেজপুৰত অৱস্থিত এটা শক্তি পীঠ। মা দুৰ্গা দেৱী (Maa Durga Devi)ৰ অন্যতম মহাবিদ্যা ভৈৰৱী দেৱী (Goddess Bhairavi)ৰ নামত এই মন্দিৰটো উচৰ্গা কৰা হৈছে। এই মন্দিৰটো ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ পাৰত অৱস্থিত। নীলাচল স্থাপত্য শৈলীত নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ শক্তি পীঠ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
অশ্বক্ৰান্ত মন্দিৰ (Asvakranta Temple):
অস্বক্ৰান্ত মন্দিৰ অসমৰ গুৱাহাটীত অৱস্থিত এটা হিন্দু মন্দিৰ। ভগৱান বিষ্ণু (Lord Vishnu)ৰ নামত উচৰ্গা কৰা এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ মন্দিৰ। ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ ওচৰৰ শিলাখণ্ডত অৱস্থিত আৰু নীলাচল স্থাপত্য শৈলী (Nilachal Architecture)ত নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ বিষ্ণু থান হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
উগ্ৰ তাৰা মন্দিৰ (Ugra Tara Temple):
উগ্ৰতৰা মন্দিৰ অসমৰ গুৱাহাটীত অৱস্থিত এক শক্তি মন্দিৰ। ইয়াক উগ্ৰতাৰা দেৱালয় (Ugratara Devalaya) বুলিও কোৱা হয়। মা দুৰ্গা দেৱীৰ অন্যতম মহাবিদ্যা উগ্ৰতৰা দেৱী (Goddess Ugratara)ৰ নামত এই মন্দিৰটো উচৰ্গা কৰা হৈছে। নীলাচল স্থাপত্য শৈলীত নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ শক্তি মন্দিৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।
মহা ভৈৰৱ মন্দিৰ (Maha Bhairav Temple):
মহা ভৈৰৱ মন্দিৰ হৈছে অসমৰ তেজপুৰ (Tezpur)ত অৱস্থিত এটা শিৱ মন্দিৰ। তেজপুৰ চহৰৰ উত্তৰ প্ৰান্তৰ এটা পাহাৰৰ ওপৰত অৱস্থিত এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ শিৱ মন্দিৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
সুক্ৰেশ্বৰ মন্দিৰ (Sukreswar Temple):
সুক্ৰেশ্বৰ মন্দিৰ অসমৰ গুৱাহাটীত অৱস্থিত এটা শিৱ মন্দিৰ। এই মন্দিৰটো ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ দক্ষিণ পাৰে থকা গুৱাহাটী মহানগৰীৰ পানবজাৰস্থিত ইটাখুলি পাহাৰত অৱস্থিত। নীলাচল স্থাপত্য শৈলীত নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো অসমৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ শিৱ মন্দিৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।
সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে অসমৰ মন্দিৰসমূহ (Temples of Assam) য়ে সংস্কৃতি আৰু আধ্যাত্মিকতাৰ সুন্দৰ সংমিশ্ৰণ ঘটায়। এই মন্দিৰসমূহৰ ভ্ৰমণে এক সমৃদ্ধিশালী অভিজ্ঞতাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে। যিয়ে সাংস্কৃতিক স্পন্দনৰ সাক্ষী হোৱাৰ উপৰিও আধ্যাত্মিক শান্তি লাভ কৰিব পৰা যায়।
- See Also -
FAQ
কামাখ্যা মন্দিৰ হৈছে নাৰী শক্তিৰ প্ৰতীক এক শ্ৰদ্ধাৰ শক্তি পীঠ।
বিশ্বৰ আটাইতকৈ সৰু নদী দ্বীপত অৱস্থিত উমানন্দ মন্দিৰ ভগৱান শিৱৰ নামত উৎসৰ্গিত।
- Source -
- Assam State POrtal
