দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীসকল : ১৯৫২ চনৰ পৰা ২০২৫ চনলৈ।
ভাৰতৰ ৰাজধানী দিল্লীত মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কেইবাজনো নেতাই ইয়াৰ প্ৰশাসন পৰিচালনা কৰা দেখা গৈছে। প্ৰতিজন নেতাই মহানগৰীৰ ৰাজনৈতিক আৰু উন্নয়নমূলক পৰিৱেশ গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। মূল নীতি প্ৰৱৰ্তনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি শাসন প্ৰত্যাহ্বান পৰিচালনালৈকে এই মুখ্যমন্ত্ৰীসকলে দিল্লীৰ অগ্ৰগতিৰ ওপৰত স্থায়ী প্ৰভাৱ পেলাইছে। এই লেখাটোত দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীসকলৰ সম্পূৰ্ণ তালিকা, তেওঁলোকৰ কাৰ্যকাল আৰু চহৰখনৰ বৃদ্ধি আৰু প্ৰশাসনত তেওঁলোকৰ উল্লেখযোগ্য অৱদানৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে।
দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীসকলৰ একাদিক্ৰমে (List of Chief Ministers of Delhi):
চৌধাৰী ব্ৰহ্ম প্ৰকাশ যাদৱ (Chaudhary Brahm Prakash Yadav):
চৌধুৰী ব্ৰহ্ম প্ৰকাশ যাদৱ আছিল দিল্লীৰ প্ৰথম মুখ্যমন্ত্ৰী (First Chief Minister of Delhi)। 1952 চনৰ 17 মাৰ্চৰ পৰা 1955 চনৰ 12 ফেব্ৰুৱাৰীলৈ তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকালত তেওঁ দিল্লীৰ মৌলিক আন্তঃগাঁথনি বৃদ্ধি আৰু বিভাজনৰ পিছত প্ৰব্ৰজন কৰা শৰণাৰ্থীসকলক পুনৰ সংস্থাপনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ গ্ৰাম্য উন্নয়নত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল আৰু কৃষকসকলক সবলীকৰণ আৰু উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধিৰ বাবে কৃষি সংস্কাৰৰ প্ৰসাৰ ঘটাইছিল।
গুৰমুখ নিহাল সিং (Gurmukh Nihal Singh):
গুৰমুখ নিহাল সিঙে দিল্লীৰ দ্বিতীয় মুখ্যমন্ত্ৰী (Second Chief Minister of Delhi) হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। 1955 চনৰ 12 ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা 1956 চনৰ 1 নৱেম্বৰলৈকে তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ চমু কাৰ্যকালত তেওঁ দিল্লীৰ বাসিন্দাসকলৰ জীৱনৰ মান বৃদ্ধিৰ বাবে ৰাজহুৱা সেৱাৰ উন্নতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল আৰু দিল্লী চৰকাৰৰ প্ৰশাসনিক ব্যৱস্থা সুদৃঢ় কৰাৰ কাম কৰিছিল। 1956 চনত এই পদ বিলুপ্ত হোৱাৰ পূৰ্বে দিল্লীৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ ভেটি স্থাপন কৰাত তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টাই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
মদন লাল খুৰানা (Madan Lal Khurana):
সততে দিল্লীৰ সিংহ বুলি উল্লেখ কৰা মদন লাল খুৰানা আছিল দিল্লীৰ তৃতীয় মুখ্যমন্ত্ৰী (Third Chief Minister of Delhi)। 1993 চনৰ 2 ডিচেম্বৰৰ পৰা 1996 চনৰ 26 ফেব্ৰুৱাৰীলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। 1991 চনত 69 সংখ্যক সাংবিধানিক সংশোধনী আইনে ৰাজ্যৰ বিধানসভা পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ পিছত তেওঁ ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ পৰা নিৰ্বাচিত হয়। তেওঁৰ কাৰ্যকালত দিল্লীত দলৰ উপস্থিতি সুদৃঢ় কৰাৰ প্ৰচেষ্টা কৰিছিল। কিন্তু কুখ্যাত হাৱালা কেলেংকাৰীৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ বাবে তেওঁৰ কাৰ্যকাল কৰ্তন কৰা হয়, যাৰ ফলত তেওঁ পদত্যাগ কৰিছিল।
চাহিব সিং ভাৰ্মা (Sahib Singh Verma):
চাহিব সিং ভাৰ্মাই দিল্লীৰ চতুৰ্থ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। 1996 চনৰ 27 ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা 1998 চনৰ 12 অক্টোবৰলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকালত তেওঁ চহৰখনৰ আন্তঃগাঁথনি আৰু জনসেৱাৰ উন্নতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। তেওঁ দিল্লী চৰকাৰৰ প্ৰশাসনিক ব্যৱস্থা সুদৃঢ় কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো কাম কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকালত দিল্লীৰ বাসিন্দাসকলৰ জীৱনৰ মান উন্নত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু জনসেৱাৰ প্ৰতি তেওঁৰ নিষ্ঠাৰ দ্বাৰা চিহ্নিত হৈছিল।
সুষমা স্বৰাজ (Sushma Swaraj):
সুষমা স্বৰাজে দিল্লীৰ পঞ্চম মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল আৰু তেওঁ আছিল দিল্লীৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী (First Female Chief Minister of Delhi)। 1998 চনৰ 13 অক্টোবৰৰ পৰা 1998 চনৰ 3 ডিচেম্বৰলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকাল মাত্ৰ 52 দিনীয়া আছিল। তথাপি দিল্লীৰ ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত তেখেতে উল্লেখযোগ্য অৱদান আগবঢ়াইছিল। চহৰখনৰ ৰাজহুৱা সেৱা আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ উন্নতিৰ ওপৰত তেওঁ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰাৰ পিছত তেওঁ ভাৰত চৰকাৰৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰীকে ধৰি কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ পদবীত অধিষ্ঠিত হয়।
শ্বিলা দীক্ষিত (Sheila Dikshit):
শীলা দীক্ষিত আছিল দিল্লীৰ ষষ্ঠগৰাকী মুখ্যমন্ত্ৰী। 1998 চনৰ 3 ডিচেম্বৰৰ পৰা 2013 চনৰ 28 ডিচেম্বৰলৈ তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল যাৰ ফলত তেওঁ দিল্লীৰ আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সদস্য আছিল। তেওঁৰ কাৰ্যকালত তেওঁ দিল্লীক উন্নত আন্তঃগাঁথনি আৰু ৰাজহুৱা সেৱাৰ সৈতে আধুনিক চহৰলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য অৱদানৰ ভিতৰত আছে দিল্লী মেট্ৰ’ৰ প্ৰৱৰ্তন, ৰাজহুৱা পৰিবহণ চিএনজিলৈ সলনি কৰা আৰু যাতায়তৰ যানজঁট লাঘৱ কৰিবলৈ অসংখ্য উৰণীয়া সেতু নিৰ্মাণ কৰা। দিল্লীৰ উন্নয়ন আৰু আধুনিকীকৰণত দীক্ষিতৰ নেতৃত্বই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি চহৰখনৰ শাসন ব্যৱস্থা আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ ওপৰত স্থায়ী প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
অৰবিন্দ কেজৰিৱাল (Arvind Kejriwal):
অৰবিন্দ কেজৰিৱাল আছিল দিল্লীৰ সপ্তম মুখ্যমন্ত্ৰী। তেওঁ 2013 চনৰ পৰা 2014 চনলৈ প্ৰথম আৰু 2015 চনৰ পৰা 2024 চনলৈ দ্বিতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁ আম আদমী পাৰ্টিৰ সদস্য (Aam Aadmi Party)। তেওঁৰ কাৰ্যকালত তেওঁ দুৰ্নীতি বিৰোধী ব্যৱস্থা, ৰাজহুৱা সেৱাৰ উন্নতি, দিল্লীৰ বাসিন্দাসকলৰ জীৱনৰ মান বৃদ্ধিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। তেওঁৰ কিছুমান অৱদানৰ ভিতৰত সুলভ স্বাস্থ্যসেৱাৰ বাবে মহল্লা ক্লিনিকৰ প্ৰৱৰ্তন, প্ৰদূষণ হ্ৰাসৰ বাবে অড-ইভেন যান-বাহন আঁচনি ৰূপায়ণ আৰু দিল্লীৰ চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ উন্নতি আদি অন্যতম। দিল্লীৰ শাসন ব্যৱস্থা আৰু জনসেৱা প্ৰদানৰ পৰিৱৰ্তনত তেওঁৰ নেতৃত্বই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
অতিশী মাৰ্লেনা (Atishi Marlena):
আতিশী মাৰ্লেনা এগৰাকী ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদ যিয়ে দিল্লীৰ অষ্টম মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু দিল্লীৰ তৃতীয় মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী (Thirrd female Chief Minister of Delhi) হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। 2024 চনৰ পৰা 2025 চনলৈকে তেওঁ আম আদমি পাৰ্টিৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। কাৰ্যকালৰ সময়ত তেওঁ দিল্লীৰ ৰাজহুৱা সেৱা, শিক্ষা আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ উন্নতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। মুখ্যমন্ত্ৰী হোৱাৰ পূৰ্বে তেওঁ দিল্লী চৰকাৰৰ শিক্ষা মন্ত্ৰী, ৰাজহুৱা কাম-কাজ বিভাগ, সংস্কৃতি আৰু পৰ্যটন মন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। মহল্লা ক্লিনিক স্থাপন আৰু চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ উন্নতিকে ধৰি শিক্ষা খণ্ডলৈ তেওঁৰ অৱদান বিশেষভাৱে উল্লেখযোগ্য আছিল।
ৰেখা গুপ্তা (Rekha Gupta):
ৰেখা গুপ্তা এগৰাকী ভাৰতীয় ৰাজনীতিবিদ যিয়ে দিল্লীৰ নৱম মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু দিল্লীৰ চতুৰ্থগৰাকী মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী। 2025 চনৰ 20 ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰাই তেওঁ দিল্লীৰ বৰ্তমানৰ মুখ্যমন্ত্ৰী (Current Chief Minister of Delhi) হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছে। ইয়াৰ পূৰ্বে তেওঁ দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ সন্থা (Delhi University Students Union)ৰ সাধাৰণ সম্পাদক আৰু সভানেত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল আৰু বিজেপিৰ দিল্লী ৰাজ্যিক ইউনিটৰ ৰাষ্ট্ৰীয় কাৰ্যনিৰ্বাহকৰ সদস্য আৰু সাধাৰণ সম্পাদিকা আছিল।
- See Also -
FAQ
বৰ্তমান দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হৈছে ৰেখা গুপ্তা (Rekha Gupta)। 2025 চনৰ 20 ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আছে।
দিল্লীৰ প্ৰথম মুখ্যমন্ত্ৰী আছিল চৌধুৰী ব্ৰহ্ম প্ৰকাশ যাদৱ (Chaudhary Brahm Prakash Yadav)। 1952 চনৰ পৰা 1955 চনলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।
দিল্লীৰ প্ৰথম মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী আছিল সুষমা স্বৰাজ। 1998 চনৰ 13 অক্টোবৰৰ পৰা 1998 চনৰ 3 ডিচেম্বৰলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।
দিল্লীৰ আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল শীলা দীক্ষিতে (Sheila Dikshit)। 1998 চনৰ পৰা 2013 চনলৈকে তেওঁ কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।
- Source -
- Wikipedia
