আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য – তথ্য, ইতিহাস আৰু ইয়াৰ শক্তি।
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য (INS Vikramaditya) হৈছে ভাৰতীয় নৌসেনাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ বিমানবাহী যুদ্ধজাহাজ (Largest Aircraft Carrier of Indian Navy)। ই ভাৰতৰ ক্ৰমবৰ্ধমান নৌসেনাৰ শক্তি আৰু উচ্চাকাংক্ষাৰ প্ৰতীক। ৰাছিয়াত ব্যাপকভাৱে পুনৰ সংস্থাপন কৰাৰ পিছত 2013 চনত ভাৰতীয় নৌসেনাত ইয়াক কমিচন কৰা হৈছিল। 45 হাজাৰ টন ওজনৰ এই বিমানবাহী জাহাজখনে ভাসমান বিমানঘাটি হিচাপে কাম কৰে। ইয়াক প্ৰথমে বাকু (Baku) নামেৰে নিৰ্মিত কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ এডমিৰেল গৰ্ছকোভ (Admiral Gorshkov) নামেৰে নামাকৰণ কৰা হয়। বৰ্তমান ই যুদ্ধ বিমান আৰু হেলিকপ্টাৰৰ সৈতে ভাৰতীয় নৌসেনাৰ ফ্লেগশ্বিপ যুদ্ধজাহাজ হিচাপে কাম কৰে ।
ইতিহাস (History of INS Vikramaditya):
উৎপত্তি আৰু ছোভিয়েট নিৰ্মাণ (Origins and Soviet Construction):
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্যই ছোভিয়েট বিমানবাহী জাহাজ বাকু হিচাপে জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল আৰু 1987 চনত কমিচন দিয়া হয়। মূলতঃ কিয়েভ শ্ৰেণী (Kiev-Class)ৰ কেৰিয়াৰ-ক্ৰুজাৰ হিচাপে ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াত বিমান পৰিবহণৰ সুবিধাৰ সৈতে গধুৰ ক্ষেপণাস্ত্ৰৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ সংযুক্ত কৰা হৈছিল। ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ পতনৰ পিছত 1991 চনত জাহাজখনৰ নাম সলনি কৰি এডমিৰেল গৰ্ছকভ (Admiral Gorshkov) ৰখা হয়। ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ব্যয় বৃদ্ধিৰ ফলত 1996 চনত ইয়াক বন্ধ কৰি দিয়া হয়।
ভাৰতৰ দ্বাৰা অধিগ্ৰহণ (Acquisition by India):
আধুনিক বিমানবাহী জাহাজৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য় কৰি ভাৰতে 2004 চনত ৰাছিয়াৰ সৈতে চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰি জাহাজখন অধিগ্ৰহণ আৰু পুনৰ সংস্থাপন কৰে। এই চুক্তিত ৰাছিয়াৰ চেভেৰডভিনস্কৰ চেভমাছ জাহাজ নিৰ্মাণ কাৰখানা (Sevmash Shipyard) ত ব্যাপক পুনৰ নিৰ্মাণৰ কাম অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। এই ৰূপান্তৰে জাহাজখনক আধুনিক যুঁজাৰু বিমান চলাব পৰা পূৰ্ণাংগ বিমানবাহী জাহাজলৈ ৰূপান্তৰিত কৰে।
পুনৰ্গঠন আৰু সংশোধন (Reconstruction and Modifications):
ৰিফিটৰ কামত মিছাইল ব্যৱস্থা আঁতৰাই ফ্লাইট ডেক পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। চুটি টেক অফ অভিযানৰ বাবে স্কি-জাম্প সংযোজন কৰা হৈছিল আৰু নিৰাপদ অৱতৰণৰ বাবে এৰেষ্টাৰ গিয়েৰ স্থাপন কৰা হৈছিল। মিগ-২৯কে (MiG-29K) যুঁজাৰু বিমান আৰু হেলিকপ্টাৰ ৰখাৰ বাবে হেংগাৰ আৰু বিমান পৰিবহণৰ সুবিধা সম্প্ৰসাৰণ কৰা হয়। আধুনিক ৰাডাৰ, চেন্সৰ আৰু ইলেক্ট্ৰনিক যুদ্ধ ব্যৱস্থাসমূহ একত্ৰিত কৰা হৈছিল। আনহাতে জাহাজখনৰ কাৰ্য্যকৰী জীৱনকাল বৃদ্ধি কৰিবলৈ প্ৰপালচন ব্যৱস্থাসমূহ অভাৰহ’ল কৰা হৈছিল।
ভাৰতীয় নৌসেনাত কমিছন (Commissioning into the Indian Navy):
বছৰ বছৰ ধৰি পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা আৰু পৰীক্ষাৰ অন্তত 2013 চনৰ 16 নৱেম্বৰত ৰাছিয়াত আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্যক আনুষ্ঠানিকভাৱে ভাৰতীয় নৌসেনাত কমিচন দিয়া হয়। এই অনুষ্ঠানত ভাৰতৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী এ কে এণ্টনি (A. K. Antony) আৰু ৰাছিয়াৰ উপ-প্ৰধানমন্ত্ৰী দিমিত্ৰী ৰ’গোজিন (Dmitry Rogozin) উপস্থিত আছিল। পিছলৈ 2014 চনৰ জুন মাহত ভাৰতত সেৱাত যোগদান কৰা হয়। তেতিয়াৰ পৰাই ই ভাৰতীয় নৌসেনাৰ আগশাৰীৰ বাহক যুদ্ধ গোটৰ ফ্লেগশ্বিপ হিচাপে কাম কৰি আহিছে আৰু ভাৰতৰ সামুদ্ৰিক উপস্থিতি শক্তিশালী কৰি তুলিছে।
কাৰিকৰী বিশেষত্ব (Technical Specifications):
আকাৰ আৰু মাত্ৰা (Size and Dimensions):
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য হৈছে এখন বৃহৎ যুদ্ধ জাহাজ, যাৰ দৈৰ্ঘ্য 284 মিটাৰ আৰু বীমৰ ওপৰেৰে 60 মিটাৰ। সম্পূৰ্ণ লোড হ’লে ই প্ৰায় 45,000 টন স্থানচ্যুত কৰে, যাৰ ফলত ই ভাৰতীয় নৌসেনাৰ অন্যতম বৃহৎ জাহাজ।
প্ৰপালছন আৰু গতি (Propulsion and Speed):
এই বিমানবাহী জাহাজখনত আঠটা বয়লাৰ আৰু চাৰিটা খাদ থকা ভাপ টাৰ্বাইন প্ৰপালচন ব্যৱস্থাৰে চালিত হয়। এই বিমানবাহী জাহাজখনত আঠটা বয়লাৰ আৰু চাৰিটা খাদ থকা ভাপ টাৰ্বাইন প্ৰপালচন ব্যৱস্থাৰে চালিত হয়। বিশাল আকাৰৰ সত্ত্বেও বিক্ৰমাদিত্যই সাগৰত ফলপ্ৰসূভাৱে কৌশল চলাব পাৰে, যুদ্ধ বা মানৱীয় অভিযানৰ সময়ত দ্ৰুত নিয়োগ নিশ্চিত কৰে।
দল আৰু থকাৰ ব্যৱস্থা (Crew and Accommodation):
জাহাজখনত বিষয়া, নাৱিক আৰু এয়াৰ উইং কৰ্মচাৰীকে ধৰি প্ৰায় 1600 জনীয়া এটা দল থাকে। ইয়াত বাসস্থান, চিকিৎসা সুবিধা আৰু কমাণ্ড চেণ্টাৰসমূহ দীৰ্ঘদিনীয়া নিয়োগ বজাই ৰাখিব পৰাকৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। এই বাহকখন মূলতঃ এখন ভাসমান চহৰ, যিয়ে দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰিব পাৰে।
বিমান পৰিবহণৰ সুবিধা (Aviation Facilities):
বিক্ৰমাদিত্যৰ হৃদয় প্ৰধানকৈ নিহিত হৈ আছে ইয়াৰ বিমান পৰিবহণ ক্ষমতাত। ফ্লাইট ডেকত চুটি টেক অফৰ বাবে স্কি-জাম্প আৰু নিৰাপদ লেণ্ডিঙৰ বাবে এৰেষ্টাৰ তাঁৰ আছে। হেংগাৰ আৰু ডেকত মিগ-২৯কে (MiG-29K) মাল্টিৰোল যুঁজাৰু বিমান, কাম’ভ কা-৩১ (Kamov Ka-31) আৰু কা-২৮ (Kamov Ka-28) হেলিকপ্টাৰকে ধৰি 30 খনতকৈও অধিক বিমান ৰখাব পাৰি। ইয়াৰ ওপৰিও চাবমেৰিন বিৰোধী যুদ্ধ আৰু পৰিবহণৰ বাবে ছি কিং হেলিকপ্টাৰ (Sea King Helicopter) ৰখাৰ ব্য়বস্থা আছে। এই সংমিশ্ৰণৰ ফলত যুদ্ধজাহাজ খনে বিমান শ্ৰেষ্ঠত্ব অভিযান, গোপনীয়তা, চাবমেৰিন বিৰোধী যুদ্ধ আৰু অনুসন্ধান আৰু উদ্ধাৰ অভিযান চলাব পাৰে।
সেন্সৰ আৰু ইলেক্ট্ৰনিকছ (Sensors and Electronics):
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্যত উন্নত ৰাডাৰ আৰু ইলেক্ট্ৰনিক যুদ্ধ ব্যৱস্থা সংযুক্ত কৰা হৈছে। ইয়াৰ ভিতৰত দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ এয়াৰ চাৰ্ভিলেন্স ৰাডাৰ, নেভিগেচন ৰাডাৰ আৰু কমিউনিকেচন ছুইট আদি অন্যতম। জাহাজখনৰ যুদ্ধ তথ্য কেন্দ্ৰই চেন্সৰৰ তথ্য একত্ৰিত কৰি কমাণ্ডাৰসকলক যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ বাস্তৱ সময়ৰ কৌশলগত ছবি প্ৰদান কৰে।
অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ আৰু প্ৰতিৰক্ষা (Armament and Defense):
বিক্ৰমাদিত্য ক্ষেপণাস্ত্ৰৰে গুৰুতৰভাৱে সজ্জিত নহয়, বৰঞ্চ ইয়াৰ প্ৰধান শক্তি ইয়াৰ বায়ু ডেউকাত নিহিত হৈ থাকে। আত্মৰক্ষাৰ বাবে ই আকাশী ভাবুকি প্ৰতিহত কৰিবলৈ ক্ল’জ ইন ৱেপন চিষ্টেম (Close-in Weapon Systems) আৰু পৃষ্ঠৰ পৰা বায়ুলৈ প্ৰক্ষেপ কৰিব পৰা ক্ষেপণাস্ত্ৰ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে। বৃহত্তৰ যুদ্ধ গোটৰ কেন্দ্ৰীয় কেন্দ্ৰ হিচাপে এই বাহকখনে কাম কৰে।
সহনশীলতা আৰু পৰিসৰ (Endurance and Range):
জাহাজখনৰ কাৰ্যকৰী ৰেঞ্জ প্ৰায় 7,000 নটিকেল মাইল, যাৰ ফলত ইন্ধন ভৰ্তি নকৰাকৈ ই ভাৰত মহাসাগৰ (Indian Ocean)ৰ বিশাল অংশত টহল দিব পাৰে। ইয়াৰ সহনশীলতাই নিশ্চিত কৰে যে ভাৰতে নিজৰ উপকূলৰ বহু দূৰলৈ শক্তি প্ৰক্ষেপ কৰিব পাৰে, লগতে বাণিজ্যিক পথ আৰু কৌশলগত স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰে।
সামৰণি (Conclusion):
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য কেৱল এখন জাহাজ নহয়, ই সাগৰত ভাৰতৰ শক্তিৰ এক চলন্ত প্ৰতীক। ইয়াৰ ছোভিয়েট অতীতৰ পৰা ভাৰতীয় নৌসেনাৰ গৌৰৱলৈ পৰিণত হোৱালৈকে, ই দেখুৱাইছে যে ভাৰত এক শক্তিশালী সামুদ্ৰিক বাহিনী। বৰ্তমান ই দেশৰ জলসীমাক পহৰা দি থকাৰ ওপৰিও নৌসেনাৰ ভৱিষ্যতৰ ওপৰত আস্থা জগাই তুলিছে।
NB: এই পোষ্টটো উন্নত কৰাৰ বাবে আপোনাৰ কোনো ধাৰণা বা পৰামৰ্শ আছে তেন্তে কমেন্টত শ্বেয়াৰ কৰক, আমি ইয়াক উন্নত কৰিবলৈ যত্ন কৰিম।
- See Also -
FAQ
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য হৈছে ভাৰতীয় নৌসেনা (Indian Navy)ৰ ফ্লেগশ্বিপ হিচাপে কাম কৰা এখন পৰিৱৰ্তিত কিয়েভ শ্ৰেণী (Kiev-Class)ৰ বিমানবাহী জাহাজ।
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্য দৈৰ্ঘ্য 284 মিটাৰ আৰু বিচ্যুতি 45,000 টন। ই মিগ-২৯কে (MiG-29K) যুঁজাৰু বিমান আৰু হেলিকপ্টাৰকে ধৰি 30 খনতকৈ বেছি বিমান কঢ়িয়াব পাৰে।
আই এন এছ বিক্ৰমাদিত্যৰ মূলমন্ত্ৰ হৈছে দূৰৈত আঘাত কৰা, নিশ্চিত আঘাত কৰা (Strike Far, Strike Sure)।
ই ভাৰতক নীলা পানীৰ নৌসেনাৰ সামৰ্থ্য প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত উপকূলীয় জলসীমাৰ বহু দূৰলৈকে শক্তি প্ৰক্ষেপণ সম্ভৱ হয়।
- Source -
- ৱিকিপিডিয়া - Wikipedia